Persoonlijk zijn we niet zo’n fan van taalgrapjes opgebouwd uit een samentrekking van twee foodlingi à la ‘cronut’ (kent iemand hem nog, die liefdesbaby van de croissant en de donut?). En zelden hebben we zo’n lelijk foodlingo gehoord als ‘gebaarista’, een samentrekking van ‘barista’ en ‘gebarentaal’ die moet verwijzen naar het fenomeen van de dove barista. Toch is het de moeite van het signaleren waard.
Afgelopen jaar waren we aan het trendspotten in de Chinese hoofdstad Beijing, toen we bij toeval in een nog behoorlijk authentieke hutong stuitten op een hip ogende koffiebar met de naam Silence. Inderdaad, een stille oase in de chaotisch drukke buurt.
Lang verhaal kort: De naam verraadde al dat het hier geen gewone koffiebar betrof, maar één gerund door enkel dove baristi. Vandaar geen muziek en vandaar ook de gebarentaalposter aan de muur met daarop gebaren voor het bestellen van de verschillende koffietypes, van een flat white tot een filterbakkie. Maar ook om te gebaren dat de koffie te koud of te heet is. Plus gebaren voor het bestellen van bijvoorbeeld een taartje.
Sinds dat moment begonnen we de dag in Beijing regelmatig in deze oase van stilte, waar wij de enige horende waren.
Gebaarista
Vanaf 1 februari 2018 is er in het circulaire restaurant Circl van de ABN Amro Bank aan de Amsterdamse Zuid-as een Sign Language Coffee Bar die net als Silence in Beijing uitsluitend werkt met dove baristi, door hen ‘gebaaristi’ gedoopt. En net als in Beijing is dit geen gimmick, maar een gebaar (pun intended) om mensen ‘met een auditieve beperking’ aan werk te helpen.
De koffiebar werkt ervoor samen met Ctalents, een bedrijf dat al jaren visueel en auditief beperkten succesvol in bedrijven plaatst.
Gasten kunnen terplekke op een scherm via zo’n 30 geluidloze video’s leren hoe hun favoriete koffie, maar ook taart of een croissantje, in gebarentaal te bestellen.
Ook in andere bedrijven gaat ABN Amro in samenwerking met Ctalents Sign Language Coffee Bars met gebaaristi openen.
Een goed inclusief initiatief. Maar, één gebaar missen wij toch wel in de instructievideo’s: dat van ‘gebaarista’. Zou het net zo lelijk zijn als het gesproken woord? En nog een interessante vraag: kun je met de Chinese gebaren ook koffie in Amsterdam bestellen?
Hier vind je alle 30 video’s, zodat je de gebaaristaspeak alvast thuis kunt oefenen.
Tekst & beeld: © Marjan Ippel, Talkin’ Food® 2018.