Knorr lanceerde samen met het WNF een lijst van 50 plantaardige ingrediënten die de wereld moeten gaan redden: The Future 50 Foods. In elf categorieën (van algen en bonen tot cactussen en wortelgroentes) komen bekende en minder bekende toekomstbevorderende ingrediënten aan bod, waarvan het eten bijdraagt aan een duurzamer voedselsysteem. Zoals bambara of aardboon.
Aardboon; © Vreeken’s zaden
De Latijnse benaming voor dit voorbeeld van een Future 50 Food, waarover ik hier eerder schreef, is vigna subterranea en de Afrikaanse is (afhankelijk van de locatie): jugoboon, ditloo marapo, indlubu, hlanga, njugo, nduhu, phonda en tindhluwa.
Het Knorr-rapport beschrijft dat de bambara in grote delen van de wereld bepaald geen doorsnee gewas is, maar dat-ie wel de derde belangrijkste peulvrucht in Afrika is, na de pinda en vignaboon (De lange groene kousenbandpeul bevat als hij doorrijpt zo’n vijftien niervormige, bruine of zwarte zaden: de cowpea of vignaboon).
Peulvrucht met nootneigingen
Bambara is een peulvrucht, maar wordt gegeten als een noot. Hij wint aan belangstelling bij veel duurzame-voedingsexperts, omdat het een ondergewaar-deerd voedzaam gewas is dat onder moeilijke omstandigheden kan groeien, zelfs in zeer zure/verzuurde gronden, bij grote droogtes of juist op natte bodems.
De naam bambara komt van de Bambara-stam die leeft in Mali, Burkina Faso, Guinee en Senegal. Daar worden de bonen in de sub-Sahara geteeld. Maar ook in Zuid-Oost Azië, vooral Zuid-Thailand, West-Java en delen van Maleisië, nog altijd aldus het Future 50 Foods-rapport.
Voedzaam
De bambarateelt levert veel voordelen op, wat de boon tot een van de uitverkoren Future 50 Foods bracht: de peul kan net als bijvoorbeeld tuinbonen stikstof uit de lucht vangen en als eigen meststof gebruiken, maar geeft ook een deel van die stikstof terug aan de grond, die daardoor vruchtbaarder wordt, wat de opbrengsten bij wisselteelt verhoogt.
De voedingsstoffen in de bambara zijn onder meer koolhydraten, proteïnes, vezels, vitamines en mineralen. Hij bevat minder vet dan de pinda en heeft daardoor meer voedingsstoffen per calorie. En vergeleken met andere peulvruchten bevat-ie een hoog gehalte aan aminozuren.
Kraken
Bambara’s kunnen worden gekookt, geroosterd, gebakken of gemalen tot bloem. De peulen zijn hard en moeten worden gekraakt om het eetbare zaad eruit te krijgen. Ze worden vaak gekookt om ze gemakkelijker open te krijgen. De zaden worden vervolgens gegeten als snack. In Oost-Afrika worden de bonen geroosterd en gepureerd als basis voor de soep. De smaak lijkt op die van pinda’s maar is zoeter en minder olie-achtig.
Aardboonzaden zijn online te koop bij Vreeken’s Zaden en kunnen ook op een Nederlands balkon prima in de volle zon worden geteeld. Zadenfluisteraar Vreeken meldt dat een bekend ontbijt in Nigeria okpa heet. Het wordt gemaakt van gestampte aardbonen, gemengd met palmolie en pompoenbladeren, waarna het geheel in bananenblad wordt gewikkeld (of een plastic zakje) en gekookt tot een soort pudding.
Tekst: © Marjan Ippel, Talkin’ Food® 2019 | Beeld: © Vreeken’s Zaden.
Meer foodlingo vind je hier.