De laatste tijd nog weleens iets gehoord van superfoods? Wij ook niet. In plaats daarvan gaat er een nieuwe buzz. Die van adaptogenen. Stofjes uit planten, kruiden, wortels en paddenstoelen die ons lichaam zouden helpen zich aan te passen aan (adapt to) vooral stress. Zowel psychische als lichamelijke. Zijn adaptogenen daarmee het nieuwe Superfood? Ja. En nee.
Traditionele Chinese adaptogenen; © Marjan Ippel
Waar superfoods zich vooral richten op het verkrijgen van lichamelijke gezondheid en het voorkomen van lichamelijke aandoeningen, hebben adaptogenen een andere focus.
Deze natuurlijke elementen afkomstig uit planten, kruiden, wortels en paddenstoelen hebben een holistische aanpak gericht op welzijn, in plaats van op ziekte.
Volgens de volgers helpen ze zowel lichaam als geest zich aan te passen aan de dagelijkse stress die het leven met zich meebrengt. Ook helpen ze ons immuunsysteem, bloeddoorstroming en spijsvertering verbeteren.
En daarmee zijn adaptogenen eigenlijk foods for thought & body. Niet dat ze onze stemming beïnvloeden, maar ze helpen ons optimaal te functioneren onder stress. Of die nu wordt veroorzaakt door een dubbele agenda, vreemdgaan, het (niet) winnen van de jackpot, een hitte- of koudegolf, herrie, hoogte, of welke stressfactor dan ook.
Ze zouden kracht, energie en doorzettingsvermogen bieden en helder denken bevorderen. In niet-westerse beschavingen waar de kennis over de geneeskracht van de natuur niet – i.t.t. bij ons – verloren is gegaan, worden adaptogenen vanwege hun ondersteunende capaciteiten aangewend door bijvoorbeeld atleten, mijnwerkers en diepzeeduikers.
Ook in de duizenden jaren oude Indiase geneeswijze Ayurveda hebben adaptogenen vanouds een belangrijke rol. Ook al heten ze daar rasayanas. Westerse wetenschappelijke onderzoeken lijken nu bepaalde kennis uit deze Ayurveda steeds meer met harde bewijzen te ondersteunen.
Het in 2016 in het westen opgekomen en erkende geneeskrachtige kurkuma kan worden gezien als voorpost van een hele serie aanstormende adaptogenen, waaronder ashwagandha en tulsi (heilige basilicum) uit de Ayurveda, Eleuthero uit de traditionele Chinese geneeskunde, het Peruaanse maca (tot voor kort superfood) en panax ginseng (Koreaanse of Chinese ginseng; in te zetten bij o.a. sportstress).
Hoe ziet een adaptogen eruit? Als-ie bij ons arriveert, is het een poeder dat over de smoothie, sappen, granola, (vegan) yoghurt en havermout kan worden gestrooid.
We zijn definitief terug in de seventies.
© Tekst & Beeld: Marjan Ippel, Talkin’ Food® 2017
Meer foodlingo hier.